ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών στο ευρύτερο αντικείμενο της Κοινωνικής Πολιτικής από ιστορική και θεωρητική άποψη, καθώς και η εκμάθηση εκ μέρους τους των σύγχρονων προβλημάτων που αφορούν την πρακτική της εφαρμογή. Ειδικότερα, το μάθημα επιδιώκει να α) αναδείξει τους στόχους και το χαρακτήρα της Κοινωνικής Πολιτικής, σε ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο, β) εισάγει στο θεωρητικό υπόβαθρο της Κοινωνικής Πολιτικής, γ) σκιαγραφήσει τις επιμέρους πλευρές της Κοινωνικής Πολιτικής, όπως η εκπαίδευση, η κοινωνική πρόνοια, η κοινωνική ασφάλιση, η απασχόληση, η στέγαση κ.λπ. και δ) συνδέσει την Κοινωνική Πολιτική με ζητήματα, όπως οι κοινωνικές ανάγκες, τα κοινωνικά δικαιώματα ή οι κοινωνικές ανισότητες.

Μέσα από την επιτυχή παρακολούθηση του μαθήματος, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα αποκτήσουν τις παρακάτω γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες:

Γνώσεις: Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στο ευρύτερο αντικείμενο της Κοινωνικής Πολιτικής από ιστορική και θεωρητική άποψη, καθώς και στα σύγχρονα προβλήματα που αφορούν την πρακτική της εφαρμογή.

Δεξιότητες: Οι φοιτητές θα αποκτήσουν δεξιότητες, όπως, 1) να αναδεικνύουν τους στόχους και το χαρακτήρα της Κοινωνικής Πολιτικής σε ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο, 2) να περιγράφουν τις βασικές θεωρίες στην προσέγγιση της Κοινωνικής Πολιτικής, 3) να σκιαγραφούν επιμέρους πλευρές της Κοινωνικής Πολιτικής, όπως η εκπαίδευση, η πρόνοια, η κοινωνική ασφάλιση, η απασχόληση, η στέγαση κ.λπ. και 4) να συνδέουν την Κοινωνική Πολιτική με ζητήματα, όπως οι κοινωνικές ανάγκες, τα κοινωνικά δικαιώματα ή οι κοινωνικές ανισότητες.

Ικανότητες: Μέσω των γνώσεων που θα αποκτήσουν, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να κατανοούν τη λειτουργία του κοινωνικού κράτους από θεωρητική και πρακτική άποψη.

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον.

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα.

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον.

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής.

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Ειδικότερα:

Αποστολή του μαθήματος είναι η γνωριμία με το επιστημονικό γνωστικό αντικείμενο της Κοινωνικής Πολιτικής και τους ευγενείς στόχους του. Σκοπός του είναι η ευαισθητοποίηση των φοιτητών στην προσέγγιση της ως μοχλού κοινωνικής παρέμβασης στην κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Οι φοιτητές πρέπει να κατανοήσουν την έννοια, το ρόλο, το περιεχόμενο και τις βασικές επιστημονικές προσεγγίσεις της Κοινωνικής Πολιτικής και να αντιληφθούν τις επιδράσεις της στην ατομική και την κοινωνική ευημερία. Τα μαθήματα αποσκοπούν στην παροχή των βασικών θεωρητικών γνώσεων αλλά και εμπειρικών στοιχείων μέσα από συνεχή παραδείγματα ώστε οι φοιτητές να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της ευγενούς αποστολής της Κοινωνικής Πολιτικής και, ει δυνατό, να ενστερνισθούν τους στόχους της.

Το μάθημα αποτελείται από θεωρητικά μαθήματα (διαλέξεις). Συμπληρωματικά ωστόσο εξετάζονται και κάποιες μελέτες περιπτώσεων, όπως: 1) Πρόσβαση σε πηγές δευτερογενών δεδομένων. Χρήση ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων με αντικείμενο την κοινωνική πολιτική. 2) Αναζήτηση - κωδικοποίηση βιβλιογραφίας. 3) Παρουσίαση και ανάλυση επιλεγμένων επιστημονικών άρθρων. 4) Επεξεργασία και ανάλυση πρωτογενών δεδομένων (ποσοτικά δεδομένα, νόμοι, λοιπό πρωτογενές υλικό), με αντικείμενο ευρύτερα ζητήματα της κοινωνικής πολιτικής στη χώρα μας και στην Ευρώπη.

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 ενότητες.

1) Συλλογικές μορφές φροντίδας στις αρχαίες και τις νεότερες κοινωνίες.

2) Οι απαρχές και η εξέλιξη του κοινωνικού κράτους.

3) Πολιτικές θεωρίες και πρακτικές, που συνέβαλαν στη θεμελίωση του κοινωνικού κράτους: η πολιτική του Bismarck και η συγκρότηση του κοινωνικού κράτους στη Γερμανία - το πλάνο Beveridge και η βρετανική εμπειρία.

4) Τα κρατούντα μοντέλα Πρόνοιας.

5) Κοινωνικές ανάγκες και κοινωνικά δικαιώματα. Η πρόνοια ως κοινωνικό δικαίωμα.

6) Κοινωνικές ανισότητες και φτώχεια.

7) Έννοια, περιεχόμενο και θεσμικό πλαίσιο άσκησης της σύγχρονης Κοινωνικής Πολιτικής.

8) Η άσκηση και η χρηματοδότηση της Κοινωνικής Πολιτικής από το κεντρικό και το τοπικό κράτος.

9) Διαστάσεις της Κοινωνικής Πολιτικής: στέγαση, περιβάλλον, εκπαίδευση, υγεία, συντάξεις, πολιτική απέναντι στην ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό, πολιτική απέναντι στην οικογένεια, την τρίτη ηλικία και άλλες μειονεκτούσες κατηγορίες.

10) Η κρίση του κράτους πρόνοιας και οι παράγοντες που την τροφοδοτούν.

11) Η Κοινωνική Πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

12) Συγκριτική κοινωνική πολιτική: Η Βορειο-δυτική Ευρώπη, η πρώην Ανατολική Ευρώπη, η Βόρεια Αμερική, οι μεσογειακές χώρες.

13) Το Ελληνικό κοινωνικό κράτος και οι ιδιαιτερότητές του.

Η αρίθμηση αναφέρεται στην αντίστοιχη εβδομάδα του μαθήματος.

Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία.

Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Ο τελικός βαθμός του μαθήματος προκύπτει από την ενδιάμεση αξιολόγηση με ποσοστό 25% και την τελική εξέταση, δηλ. τις γραπτές εξετάσεις, με ποσοστό 75%.

Σύμφωνα με την επιλογή των φοιτητών, η ενδιάμεση αξιολόγηση γίνεται με δύο τρόπους: α) γραπτή εργασία με διαπραγμάτευση συγκεκριμένου θέματος, που άπτεται του ευρύτερου αντικειμένου της Κοινωνικής Πολιτικής (τα θέματα ανακοινώνονται από τον διδάσκοντα), β) γραπτή εξέταση (πρόοδος) πάνω σε δεδομένη εξεταστέα ύλη.

ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ, Π., Κοινωνική προστασία, κοινωνική πρόνοια: Πολιτικές και προγράμματα, Παπαζήσης, Αθήνα 2015

ΔΙΚΑΙΟΣ, Κ. (επιμ.), Ιστορία της Κοινωνικής Πολιτικής, Gutenberg, Αθήνα 2010

ΒΕΝΙΕΡΗΣ, Δ., Κοινωνική Πολιτική: Έννοιες και Σχέσεις, Τόπος, Αθήνα 2015

ΛΑΛΙΩΤΗ, Β., Όψεις Συγκριτικής Κοινωνικής Πολιτικής, Τόπος, Αθήνα 2018

ΥΦΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, Γ., ΜΠΑΛΟΥΡΔΟΣ, Δ. και ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Κ., Οικονομικές και Κοινωνικές Διαστάσεις του Κράτους Πρόνοιας, Gutenberg, Αθήνα 2009

ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ, Μ., Η Κοινωνική Πολιτική σε δύσκολους καιρούς, Κριτική, Αθήνα 2011

ΒΕΝΙΕΡΗΣ, Δ. και ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ, Χ., Η κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα: προκλήσεις και προοπτικές, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003

BULMER, M., LEWIS, J., PIACHAUD, D., The Goals of Social Policy, Unwin Hyman, London 1998

EWALD, Ed., Ιστορία του κράτους πρόνοιας, Gutenberg, Αθήνα 2000

JENCKS, Chr., Rethinking Social policy; Race, Poverty and the Underclass, Harvard U.P., 1992

LEWIS, G., GEWIRTZ, Sh., and CLARKE, J. (επιμ.), Κοινωνική Πολιτική: μια άλλη προσέγγιση, Gutenberg, Αθήνα 2007

ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ, Μ. (επιμ.), Προοπτικές του Κοινωνικού Κράτους στη Νότια Ευρώπη, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα. 1999

ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ-ΣΤΕΦΑΝΟΥ, Η., Η κοινωνική Ευρώπη: Ελλείμματα και προοπτικές, Σιδέρης, Αθήνα 2002

ΠΕΤΜΕΖΙΔΟΥ-ΤΣΟΥΛΟΥΒΗ, Μ., Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνική πολιτική, Εξάντας, Αθήνα 1992

RHODES, M. (επιμ.), Southern European Welfare States. Between Crisis and reform, Frank Cass, London 1997

ΡΟΜΠΟΛΗΣ, Σ. και ΧΛΕΤΣΟΣ, Μ., Η Κοινωνική Πολιτική μετά την κρίση του Κράτους Πρόνοιας, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη, 1995

ΨΑΛΙΔΟΠΟΥΛΟΣ, Μ., Οικονομικές θεωρίες και κοινωνική πολιτική: η βρετανική προσέγγιση, β' εκδ., Αίολος, Αθήνα 1997