ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

Το μάθημα στοχεύει αφ’ ενός να παρουσιάσει τις βασικές θεωρητικές έννοιες που σχετίζονται με την κοινωνική ασφάλεια και με την εφαρμογή της στις σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες και αφ’ ετέρου, να συνδέσει τις έννοιες αυτές με τη σύγχρονη πραγματικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα. Ειδικότερα, μέσα από την παρακολούθηση του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αποκτούν:

Γνώσεις: σχετικά με α) την ιστορική εξέλιξη του θεσμού κατά τον 19ο και κυρίως τον 20ό αιώνα στις βιομηχανικές χώρες, β) τη σύνδεση της Κοινωνικής Ασφάλισης με το κοινωνικό κράτος και το ρόλο της μέσα σ’ αυτό, γ) τα σημερινά της προβλήματα και τις επιδράσεις τους στο ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα.

Δεξιότητες: Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι σε θέση να κάνουν ικανοποιητική χρήση της σχετικής βιβλιογραφίας και να ανανεώνουν τις γνώσεις τους γύρω από τα ζητήματα ιδιαίτερα ευμετάβλητα, όπως η Κοινωνική Ασφάλιση, οι εργασιακές σχέσεις και ο σύγχρονος ρόλος του κράτους στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Επίσης, να συνδέουν την Κοινωνική Ασφάλιση με σύγχρονα σημερινά προβλήματα, όπως ο δημογραφικός παράγοντας και οι πηγές χρηματοδότησής της. Τέλος, να αναφέρονται στις γενικές αρχές που διέπουν την Ιδιωτική Ασφάλιση και τη σύνδεσή της με την οικονομία της αγοράς.

Ικανότητες: Με την ολοκλήρωση της παρακολούθησης του μαθήματος οι φοιτητές και οι φοιτήτριες θα είναι ικανοί να συνδέουν τις πολιτικές της Κοινωνικής Ασφάλισης με τα σημερινά διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η αύξηση των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, η άνοδος του κόστους συνταξιοδότησης και η αύξηση της ανεργίας και της υποαπασχόλησης.

Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων

τεχνολογιών σε ζητήματα που άπτονται των κοινωνικών ασφαλίσεων, όπως η αγορά εργασίας, οι δημογραφικές εξελίξεις και η χρηματοδότηση της κοινωνικής πολιτικής.

Δυνατότητες αυτόνομης ή/και ομαδικής εργασίας σε θέματα, όπως αυτά που προαναφέρθηκαν.

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Διαλέξεις:

Το ιστορικό και θεωρητικό πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλειας. Μορφές και μέσα εφαρμογής της κοινωνικής ασφάλειας

Συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Εναλλακτικές πηγές εσόδων της κοινωνικής ασφάλισης

Οι επιδράσεις της κοινωνικής ασφάλισης στην αγορά εργασίας

Η εμπειρία από τα ασφαλιστικά συστήματα των χωρών της Βόρειας Αμερικής και των Σκανδιναβικών χωρών

Η ασφαλιστική προστασία στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι δυνατότητες σύγκλισης των ασφαλιστικών συστημάτων των χωρών αυτών

Η παροχή της εργασίας στα πλαίσια της κρίσης του κράτους πρόνοιας και η σύνδεσή της με την κοινωνική ασφάλιση

Δημογραφικοί και άλλοι παράγοντες που συντείνουν στην κρίση της κοινωνικής ασφάλισης

Ο σύγχρονος ευρωπαϊκός προβληματισμός γύρω από τη χρηματοδότηση της Κοινωνικής Ασφάλισης

Ο ρόλος της Ιδιωτικής Ασφάλισης

Ιστορική εξέλιξη, ανάπτυξη και πολυπλοκότητα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα. Οι προϋποθέσεις της ασφαλιστικής κάλυψης και οι ασφαλιστικές εισφορές. Οι κλάδοι των ασφαλιστικών παροχών

Η χρηματοδότηση και η οικονομική διαχείριση των ασφαλιστικών οργανισμών στην Ελλάδα. Η κύρια και η επικουρική ασφάλιση

Ασφάλιση εργαζομένων και ασφάλιση κατά της ανεργίας στην Ελλάδα

Δημογραφικές εξελίξεις και αναλογιστικές μελέτες στην Ελλάδα

Στο πλαίσιο των παραπάνω διαλέξεων εξετάζονται και κάποιες σχετικές μελέτες περιπτώσεων, όπως:

Πρόσβαση σε πηγές δευτερογενών δεδομένων. Χρήση ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων με αντικείμενο την κοινωνική ασφάλιση και πολιτική.

Αναζήτηση - κωδικοποίηση βιβλιογραφίας.

Παρουσίαση, ανάλυση και σχολιασμός επιλεγμένων επιστημονικών άρθρων.

Επεξεργασία και ανάλυση πρωτογενών δεδομένων (ποσοτικά δεδομένα, νόμοι, λοιπό πρωτογενές υλικό) με αντικείμενο ευρύτερα ζητήματα της κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας και την Ευρώπη.

Χρήση Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία

Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Ι. Εκπόνηση και Παρουσίαση Ατομικής Εργασίας, η οποία συμμετέχει κατά 25% στον τελικό βαθμό του μαθήματος

ΙΙ. Γραπτή τελική εξέταση, η οποία συμμετέχει κατά 75% στον τελικό βαθμό του μαθήματος

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Λ., Το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα και η αναπτυξιακή διαδικασία στην Ελλάδα: Αλληλεπιδράσεις, Εκθέσεις 39, ΚΕΠΕ, Αθήνα 2002

BALDWIN, S., FALKINNGHAM J. (επιμ.), Social Security and Social Change, Harvester Wheatsheaf, Λονδίνο 1994

CLASEN, J., Social Insurance in Europe, The Policy Press, Bristol 1997

HUTEAU, G., LE BONT, E., Sécurité sociale et politiques sociales, Masson, Paris 1994

ΚΟΝΤΙΑΔΗΣ, Ξ. και ΑΜΙΤΣΗΣ, Γ., Το νομικό πλαίσιο του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, Σάκκουλας, Αθήνα 2001

ΚΡΕΜΑΛΗΣ, Κ., Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Κοινωνικής ασφάλειας, Σάκκουλας, Αθήνα 1996

ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ, Γ., ΛΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Λ., ΜΠΟΥΡΣΑΝΙΔΗΣ, Χ. και ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Χ., Η ασφάλιση υγείας στην Ελλάδα, Θεμέλιο, Αθήνα 2001

ΠΕΤΡΟΥΛΑΣ, Π., ΡΟΜΠΟΛΗΣ, Σ., ΞΥΔΕΑΣ, Ε., ΧΛΕΤΣΟΣ, Μ., Η Κοινωνική Ασφάλιση στην Ελλάδα: Η περίπτωση του ΙΚΑ, Μελέτες Νο. 4, ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, Αθήνα 1993

ΡΟΜΠΟΛΗΣ, Σ., Κοινωνική Ασφάλιση: η διαρκής κρίση και οι προοπτικές, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1990

ΡΟΜΠΟΛΗΣ, Σ., ΡΩΜΑΝΙΑΣ, Γ. και ΜΑΡΓΙΟΣ, Β., Αναλογιστική μελέτη του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα, ΓΣΕΕ/ΙΝΕ, Αθήνα 2001

ΣΚΟΥΤΕΛΗΣ, Γ., Κοινωνικές Ασφαλίσεις: Ανάπτυξη και κρίση, Κέντρο Κοινωνικών Επιστημών Υγείας, Αθήνα 1990

ΣΟΛΩΜΟΣ, Γρ, Η κοινωνική ασφάλιση σε μετάβαση, Λιβάνης, Αθήνα 1999

SYKES, R. and ALCOCK, P., Developments in European Social Policy: Convergence and Diversity, The Policy Press, Bristol 1998

ΤΗΝΙΟΣ, Π., Ανάπτυξη με αλληλεγγύη: Ένα πλαίσιο για τις συντάξεις του νέου αιώνα, Παπαζήσης, Αθήνα 2003

ΤΗΝΙΟΣ, Π., Κοινωνία, Οικονομία, Συντάξεις: Κρυμμένος θησαυρός;, Παπαζήσης, Αθήνα 2001