ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

Σκοπός του μαθήματος είναι να εξετάσει τις νέες επιστημονικές προσεγγίσεις που αφορούν τρία πολύ παλαιά ζητήματα της πολιτικής θεωρίας, δηλαδή τη διακυβέρνηση, το κράτος και τη δημοκρατία, καθώς και να αναδείξει τις ατραπούς μέσω των οποίων συνδέονται αυτά μεταξύ τους στην περίοδο της νεωτερικότητας και της ύστερης νεωτερικότητας, και τους τρόπους με τους οποίους αλληλοεπηρεάζονται. Επίσης να αναδείξει πως το σύγχρονο κράτος, ιδίως στη δυτική του εκδοχή, έχει ταυτιστεί απολύτως με το δημοκρατικό καθεστώς ενώ, ανεξαρτήτως του μοντέλου διακυβέρνησης που θα επιλέξουν οι εκάστοτε κυβερνώντες, το πλαίσιο μέσα στο οποίο θεωρούν αυτονόητο ότι θα κινηθούν είναι η «Δημοκρατία». Αναλύεται επιπρόσθετα ποιο είναι το ειδικό περιεχόμενο που προσδίδεται κάθε φορά σε αυτή την πανάρχαια λέξη, πώς επηρεάζεται το ουσιώδες περιεχόμενό της από τον τρόπο με τον οποίο θα ασκήσουν την εξουσία τους οι κυβερνώντες, πώς θα διαντιδρούν με την εξουσία αυτή οι κυβερνώντες. Τέλος, εξηγείται πως αυτά τα ουσιώδη ερωτήματα επαναπροσδιορίζονται συνεχώς μέσα στην ιστορία, στο εκάστοτε παρόν.

Ολοκληρώνοντας την παρακολούθηση του μαθήματος οι φοιτητές θα έχουν αποκτήσει:

Γνώσεις σχετικά με: α) Τη λειτουργία του σύγχρονου κράτους, β) Τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης δυτικής Δημοκρατίας, γ) Την άσκηση της πολιτικής εξουσίας στο σύγχρονο «δυτικό κόσμο» και τις σύγχρονες μορφές διακυβέρνησης.

Δεξιότητες με τις οποίες θα είναι σε θέση να διακρίνουν τους διαφορετικούς τύπους των ομάδων συμφερόντων, τις λειτουργίες των ομάδων συμφερόντων και την επιρροή τους στο πολιτικό σύστημα.

Ικανότητες να: α) Διακρίνουν τα διαφορετικά εκλογικά συστήματα, β) Αναλύουν την κρίση των σύγχρονων αντιπροσωπευτικών δημοκρατιών, γ) Αναλύουν τις διαφορές μεταξύ δημοκρατικών καθεστώτων, ανελεύθερων δημοκρατιών και απολυταρχικών καθεστώτων.

Αυτόνομη εργασία

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Λήψη αποφάσεων

Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Περί των εννοιών στην πολιτική επιστήμη: Γιατί έχουν τόση σημασία και πως συγκροτούνται

Περί της ιστορικότητας του κράτους και περί των περίφημων κοινωνιών «δίχως κράτος»

Το δυτικό κράτος και οι τροχιές συγκρότησής του

Το κράτος στο πλανητικό σύστημα και η σχέση του με τους διεθνείς οργανισμούς

Τα είδη της σύγχρονης Δημοκρατίας και το διαρκές «αρχαίο πρότυπο»

Τα ιστορικά κύματα εκδημοκρατισμού των δύο τελευταίων αιώνων

Είναι η δημοκρατία απλώς άλλη μια «ιδεολογία»; Οι επικριτές και η σύγχρονη αμφισβήτησή της

Η έννοια της «Διακυβέρνησης» και η συζήτηση γύρω από έναν αμφίσημο νεολογισμό

Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της «Διακυβέρνησης»

Ομάδες συμφερόντων: κατηγοριοποίηση, πλουραλισμός και κορπορατισμός

Οι ομάδες συμφερόντων στις νεοπαγείς δημοκρατίες και ο παρεοκρατικός καπιταλισμός

Η διαδικασία διαμόρφωσης και άσκησης πολιτικής (policy process)

13) Η δημόσια πολιτική στις νεοπαγείς δημοκρατίες

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

.

Γλώσσα Αξιολόγησης: Ελληνική

Τύπος αξιολόγησης: Συμπερασματική

Μορφή αξιολόγησης: Ερωτήσεις Ανάπτυξης δοκιμίων (60% του βαθμού) - ερωτήσεις σύντομης απάντησης (20%) – εκπόνηση γραπτής εργασίας με δημόσια παρουσίαση (20%)

Κριτήρια αξιολόγησης: Κατανόηση εννοιών και μεθόδων η οποία προκύπτει από την επάρκεια και την εννοιολογική πληρότητα των απαντήσεων.

Τα κριτήρια είναι προσβάσιμα στην ρουμπρίκα «Πληροφορίες μαθήματος-Τρόποι αξιολόγησης / εξέτασης» στην ιστοσελίδα του μαθήματος.

Προτεινόμενο σύγγραμμα:

R. Hague – M. Harrop, Συγκριτική πολιτική και διακυβέρνηση, μτφρ Γ.Ε. Χρηστίδης, προλ. Γ. Παγουλάτος, εκδ. Κριτική, Αθήνα 2005, σελ. 621

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Γ. Βούλγαρης, Η Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση στην Παγκοσμιοποίηση, Πόλις, Αθήνα 2008

Τ. Β. Bottomore, Ελίτ και κοινωνία, «Εκδόσεις 70», Αθήνα, χ.χ.

Martin Carnoy, Κράτος και πολιτική θεωρία, Οδυσσέας, Αθήνα 1990

Μ. Gauchet, Η άνοδος της Δημοκρατίας, Πόλις, Αθήνα 2009

St. Hall – B. Gieben, Η διαμόρφωση της νεωτερικότητας, Σαββάλας, Αθήνα 2003

C. Hay, M. Lister, D. Marsh (επιμ.), To Κράτος. Θεωρίες και Προσεγγίσεις, Σαββάλας, Αθήνα 2011

D. Held, Μοντέλα Δημοκρατίας, Πολύτροπον, Αθήνα 2003

D. Held & A. McGrew, Παγκοσμιοποίηση/Αντι-Παγκοσμιοποίηση, Πολύτροπον, Αθήνα 2004

Heywood, Εισαγωγή στην Πολιτική, Πόλις, Αθήνα 2006

T. Hobbes, Λεβιάθαν, τ.Α’-Β’, Γνώση, Αθήνα 1989

Lijphart, Democracies: Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Thirty Six Countries, New Haven, Yale University Press, 1999

St. Lukes, Εξουσία, μια ριζοσπαστική θεώρηση, Σαββάλας, Αθήνα 2007

Π. Καζάκος, Ανάμεσα σε κράτος και αγορά, Πατάκης, Αθήνα 2001

Π. Καφετζής – Γ. Κοντογιώργης – Αντ. Μακρυδημήτρης – Ν. Τάτσος, Αυτοδιοίκηση και Κράτος στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα – Κομοτηνή 2003

Π. Κονδύλης, Η παρακμή του αστικού πολιτισμού, Θεμέλιο, Αθήνα 1991

J. Locke, Δεύτερη Πραγματεία περί κυβερνήσεως, Πόλις, Αθήνα 2010

C.B. MacPherson, Η ιστορική πορεία της φιλελεύθερης δημοκρατίας, Γνώση, Αθήνα 1986

Αντ. Μακρυδημήτρης, Διοίκηση και Κοινωνία, Θεμέλιο, Αθήνα 1999

Αντ. Μακρυδημήτρης, Η Οργάνωση της Κυβέρνησης, Εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 1992

Αντ. Μανιτάκης, Τι είναι Σύνταγμα, Σαββάλας, Αθήνα 2007

M. Mann, Οι πηγές της κοινωνικής εξουσίας, Πόλις, Αθήνα 2008

Π. Μίχελς, Κοινωνιολογία των πολιτικών κομμάτων στη σύγχρονη δημοκρατία, Γνώση, Αθήνα 1997

M. Ostrogorski, La Démocratie et les Partis Politiques, Fayard, Paris 1993

Δ.Α. Σωτηρόπουλος, Κράτος και μεταρρύθμιση στη σύγχρονη νότια Eυρώπη. Ελλάδα - Ισπανία – Ιταλία – Πορτογαλία, Ποταμός, Αθήνα 2007

Ch. Tilly, Δημοκρατία, Gutenberg Αθήνα 2011

Al. de Tocqueville, Η Δημοκρατία στην Αμερική, Στοχαστής, Αθήνα 1996